Lex Hakker
is componist, arrangeur, tekstdichter en dirigent. Hij studeerde compositie/arrangeren aan het Rotterdams Conservatorium bij Klaas de Vries en Frans Elsen. Hij studeerde directie bij Jos van der Sijde. Hij componeerde en arrangeerde voor Lee Towers, Montezuma's Revenge, Divina, de big band van de Nord Deutsche Rundfunk, voor theaterprojecten, films en vocale ensembles in verschillende stijlen.
Hij is 34 jaar verbonden geweest als docent Muziektheoretische Vakken en Songwriting aan het Codarts Rotterdams Conservatorium. Hij is auteur van verschillende boeken, waaronder Spotlicht, Tien Hedendaagse Kleinkunstarrangementen en 106 Lichte Muziek Solfèges en Dictees.
In juni 2014 zal hij een workshop bodypercussion verzorgen aan de BALK DLV-opleiding.
Elke keer als ik een advertentie lees waarin een koor een dirigent vraagt, begin ik tijdens het lezen als vanzelf een beetje te glimlachen. Aha, denk ik dan.... weer een vacature voor Superman of Supervrouw. Zo zou je iemand toch wel kunnen noemen die de enorme berg vaardigheden en talenten bezit, waarmee het koorbestuur zo'n man of vrouw gezegend wil zien.
Schaal 14
Want bij voorkeur zou de nieuwe dirigent(e) iemand moeten zijn met een (bijna) afgeronde Conservatorium-opleiding, pianospelend en didactisch/communicatief een toppertje. Bovendien is een technische aanleg een pre (moet midi-bestanden of mp3's kunnen maken); hij of zij moet het liefst zangcoach, amateur-psycholoog én een onderwijzer zijn, moet kunnen tapdansen, koorddansen, goochelen en dan nog het moeilijkste: hij/zij moet ook nog eens charismatisch zijn en gevoel voor humor hebben! Ogenblikkelijk mijmer ik dan: schaal 14... bij de overheid of in het HBO wordt men gemakkelijk in schaal 14 betaald voor een combinatie van deze eigenschappen!
De ideale koorsituatie
Tijdens een van mijn laatste mijmeringen hierover zakte ik langzaam weg in een soort halfslaap: hmmm.... waaraan zou een individueel koorlid en een koor als geheel nu eigenlijk moeten voldoen, als de dirigent het eens voor het zeggen zou hebben? De ideale koorsituatie, dus! Er slipte een passage uit Conducting a Choir van Imogen Holst mijn bewustzijn binnen: 'Een koorlid moet een oprechte intensiteit hebben om gezamenlijk in een koor te willen oefenen tot er een mooi eindresultaat bereikt is'. Met als staartje: 'dat het verlangen er moet zijn om iets te leren en de bereidheid aanwezig is om daar iets voor te doen.'
Met een schok ontwaakte ik uit mijn mijmering... ach, dacht ik, maar dat weet toch iedereen...!
Eenheid
Met een kopje gemberthee mijmerde ik in de tuin verder. En een koor? Hoe functioneert een ideaal koor? Een perfect koor klinkt natúúrlijk als een eenheid, fantaseerde ik, een goed mengend geheel. Maar daar moet Superm... eh.... de dirigent toch voor zorgen?! Ik nam voorzichtig een slokje thee. Natuurlijk is een dirigent belangrijk voor zaken binnen het koor als balans, het volume en de gelijkheid, filosofeerde ik. Toch kan een dirigent niet alles doen en zeker niet alles tegelijk: 'Een dirigent is nergens zonder goede zangers', staat er in Een en al oor, een boekje van collega Tijs Krammer en ik deel uiteraard zijn mening. Vanzelfsprekend coacht en loodst een dirigent het koor door de song heen, maar de zangers dragen zelf de verantwoordelijkheid om als een geheel, als een totaliteit te klinken (zou iemand dit wel eens tegen een koor hebben durven zeggen? vroeg ik mij een hééél kort ogenblik af).
Een dirigent is op zich natuurlijk verantwoordelijk voor de kleur en de balans, maar hij leert de zangers ook om zelf te participeren in deze processen, met andere woorden: hij leert de zangers naar elkaar te luisteren. Goed luisteren naar de andere zangers in een stemgroep en de rest van het koor is vooral een attitude, concludeerde ik, een state of mind. Men moet het belang ervan inzien en men moet voor een groter doel gaan dan alleen het zingen van de eigen partij, hoewel dat soms al moeilijk genoeg is!
Ja... en ik keek bedachtzaam in mijn bekertje... ja, in de ideale wereld van een dirigent zou dit de gang van zaken zijn...
Lex Hakker
(componist/arrangeur/dirigent)
